Nếu chú ý một chút tới tranh Tết truyền thống, chắc hẳn chúng ta sẽ thường xuyên bắt gặp tranh vẽ đứa trẻ ôm con cá chép. Hiển nhiên, con cá chép trong tranh được xem là biểu tượng may mắn.
Ý nghĩa của cá được thể hiện dưới nhiều phương diện khác nhau dựa trên văn hóa và truyền thống. Tương truyền thời cổ có “ngư phụ” hay “ngư khê” là hình thức viết thư lên lụa sau đó nhét vào bụng cá để gửi đi, nên gọi là “ngư truyền xích tố”. Loại thưdùng cá để gửi đi này gọi là “ngư thư” hoặc “ngư tiên”. Thời cổ còn có “ngư phù”, hay “ngư khế” là tín vật tương tự như hổ phù. Thời Tuỳ Đường, triều đình phát cho quan lại ngư phù, đó là những tấm gỗ hoặc đồng được khắc hoặc đúc thành hình con cá, tiếp đó viết chữ lên, để làm tín vật.
Trong lễ hội đèn lồng của Trung Hoa có “ngư đăng” là đèn lồng làm hình con cá . Dụng cụ gõ để tạo tiết tấu khi các sư tăng trong chùa tụng kinh (mõ) gọi là “ngư cổ”, hay “mộc ngư”(cá gỗ).
Thời nhà Đường dân gian coi loài cá là vật cát tường mang lại nhiều may mắn, nguyên nhân chủ yếu là dựa vào hiện tượng đồng âm. Như bức tranh về cá “liên niên hữu dư” hoặc trẻ nhỏ, hoa sen và cá đều ngụ ý cuộc sống no đủ hạnh phúc.
Ngoài ra còn có bức “song ngư cát hạnh” vẽ hai con cá. Các loại tranh mang ý nghĩa cát tường này đã xuất hiện từ lâu, vào thời nhà Hán, Trong các gia đình quyền quý ở đáy của mỗi thau nước đề in hình cá, mặt bên đề ba chữ “đại cát tường”, nên đời sau mới có câu đối là: “Tấn chuyên ngũ lộc nghi tử tôn, Hán tẩy song ngư đại cát tường” (nghĩa là gạch nhà Tấn khắc năm con hươu để phù hộ con cháu, đồ rửa nhà Hán vẽ hai con cá ngụ ý gặp nhiều may mắn).
Chủ đề tranh vẽ “song ngư cát hạnh” được dùng nhiều trong hôn lễ. Hoa văn vẽ vẩy cá, còn gọi là “ngư lân cẩm” thông thường sử dụng trong những vật dụng thường ngày, xây dựng và quần áo… Chủng loại cá rất nhiều, nhưng trong những câu nói cát tường, tranh cát tường, được nhắc tới nhiều nhất vẫn là cá chép, cá vàng. Chữ “lý” trong tiếng hán, trong từ “lý ngư” (cá chép) đồng âm với chữ “lợi” (có lợi), cá trong hai bức tranh cát tường “ngư ông đắc lợi” và “gia gia đắc lợi” đều là cá chép. Bức thứ nhất vẽ ngư ông thả cần bắt được cá, cửa hàng thường dùng tranh này để tranh trang trí. hoặc thương hiệu; bức thứ hai vẽ nhà nhà đi mua cá.
Tục truyền cá chép rất giỏi nhảy, nên thời cổ có câu chuyện “cá hoá rồng”, “cá chép vượt long môn”. “Cá chép vượt long môn”” là truyền thuyết từ lâu đời, có thể coi là lời chúc thành công, dân gian cũng có đề tài tranh vẽ này. “Cá chép vượt long môn” chính là nói tới câu chuyện “cá hoá rồng”. Theo truyền thuyết tất cả những loài mang tính thủy nếu vượt qua được “cổng trời” sẽ biến hoá rồng thành công, nhưng phần lớn đểu không vượt qua được, ngược lại còn bị bể đầu chảy máu; nhưng cá chép lại nhảy được qua (tất nhiên cũng không phải toàn bộ), và biến thành rồng. Người đời sau thường dùng “Cá hóa rồng” để ví với sự thăng tiến trong danh bọng sự nghiệp hoặc cuộc sống gặp nhiều may mắn. Hình ảnh cá chép cuộn mình trong sóng cả, sóng tượng trưng cho long môn, được sử dụng nhiều trong các loại hình nghệ thuật như hội họa, thêu dệt, cắt giấy, điêu khắc,…
Ngoài ra, cá chép đẻ nhiều trứng, nên cũng được dùng để cầu chúc đông con, trở thành tượng trưng cho con đàn cháu đống. Đồ đồng thời Hán, phía trên thường trang trí hai con cá chép, ở giữa khảm bốn chữ “quân nghi tử tôn” chính là biểu hiện của phong tục này. Phong tục hôn lễ vùng Triết Đông, khi cô dâu ra khỏi kiệu, sẽ rải tiền đồng trên mặt đất, gọi là “lý ngư tát tử” (cá chép rải con).
Cá vàng là loài cá cảnh quý. Loài cá này óng ánh, tư thái đĩnh đạc, bơi lượn nhẹ nhàng, được mọi người đặc biệt coi trọng, được gọi là “kim lân tiên tử” (vị tiên vảy vàng), “thuỷ trung mẫu đơn” (mẫu đơn trong nước), người phương tây lại gọi là “đông phương thánh ngư” (cá thần phương Đông). Trong các loại cá cảnh, cá vàng là loài được tôn thờ nhất, vẻ ngoài của nó có ngoại hình rất đẹp. Ngoài ra, vì đồng âm mà cá vàng còn được coi là vật cát tường. Cá vàng hay còn gọi là kim ngư, kim đồng âm với “kim ngọc”, bức tranh cát tường “kim ngọc mãn đường” chính là bức vẽ một đàn cá.
HOTLINE TƯ VẤN VÀ KỸ THUẬT LÀM TRANH: 0974813341 || 0915172788
THÔNG TIN ĐẶT HÀNG TRANH GỐM SỨ BÁT TRÀNG:
DOANH NGHIỆP GỐM SỨ LỢI AN
Địa chỉ: 79 Phố Gốm Bát Tràng Gia Lâm Hà Nội.
Email: admin@gomsuloian.vn.
Website: https://gomsuloian.vn/
Điện thoai: 0974813341 || 0915172788 || 01688271938.
song phượng tranh sứ Lợi An
